Di tích lịch sử Ngục Đăk Glei trên núi Ngọc Linh

“Đường lên đỉnh núi Đắk Glei,

Heo heo gió lạnh, sương dày vắng chim.

Gà đâu gáy động im lìm,

Mơ mơ mấy xóm tranh chìm trong mây.

Đồn xa héo hắt cờ bay,

Hiu hiu phất lại buồn vây vây lòng”…

Những câu thơ trong bài thơ “Tiếng hát đi đày” của nhà thơ Tố Hữu như nói lên cảm xúc dâng trào của tác giả khi nhắc đến nhà Ngục Đăk Glei “nơi rừng thiêng nước độc” về một không gian im ắng, cô quạnh đến đáng sợ như khắc sâu trong tâm trí của nhà thơ. Ngục Đăk Glei nơi từng giam giữ các chiến sĩ, thi sĩ cách mạng Việt Nam nổi tiếng như  nhà thơ: Tố Hữu, Nguyễn Duy Trinh, Chu Huy Mân, Huỳnh Ngọc Huệ, Hà Phú Hương…

Ngục Đăk Glei còn là một địa chỉ đỏ của một thời chiến tranh oanh liệt, mà hào hùng đã trở thành biểu tượng của cách mạng về lòng yêu nước, sức sống mãnh liệt của đất và con người Kon Tum.

Du khách đến tham quan Ngục Đăk Glei (Ảnh Sưu tầm)

Ngục được xây dựng năm 1932 là nơi thực dân pháp giam giữ các chiến sĩ cộng sản mang án tù chung thân trong phong trào cách mạng 1930 -1931 và 1936 -1939. Với âm mưu kiểm soát toàn bộ Tây Nguyên năm 1921 thực dân Pháp mở đường 14 từ Kon Tum lên Đăk Tô – Đăk Pét – Đăk Glei và nhằm cách ly những nhà hoạt động cách mạng có tầm ảnh hưởng lớn trong dân chúng.

Đầu năm 1942 đồng chí Tố Hữu và đồng chí Hùynh Ngọc Huệ vượt Ngục. Sau sự kiện vượt ngục, thực dân Pháp khủng bố các chiến sĩ cộng sản và bắt các đồng chí của ta ở Căng an trí giam vào Ngục.

Ngục Đăk Glei – Nơi giam giữ các chiến sĩ cộng sản (Ảnh sưu tầm)

Ngục Đăk Glei thuộc xã Đăk Choong, huyện Đăk Glei tỉnh Kon Tum, được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia theo quyết định số 2307/QĐ-BT vào ngày 30/12/1991. Cụm di tích lịch sử Ngục Đăk Glei gồm ba công trình nhỏ: Khu đồn canh gác, khu Căng an trí và khu nhà Ngục. Toàn bộ khu di tích nằm trên đồi, xung quanh núi cao, suối, thung lũng bao bọc.

Ngày nay, di tích được trùng tu tôn tạo, hệ thống đường giao thông đến di tích cũng được đầu tư xây dựng thuận lợi, nơi đây trở thành một điểm đến để du khách tìm hiểu về lịch sử, có ý nghĩa giáo dục to lớn, một biểu tượng đầy tự hào cho tinh thần đấu tranh kiên cường của các chiến sĩ cách mạng và cùng khám phá, tận hưởng cuộc sống yên bình của người đồng bào Xơ Đăng nơi đây bên dãy núi Ngọc Linh hùng vĩ “Khu bảo tồn thiên nhiên núi Ngọc Linh – Vườn Di sản ASEAN”, quanh năm mát mẻ, nơi chở che, nuôi dưỡng “quốc bảo”-Sâm Ngọc Linh của Việt Nam nổi tiếng thế giới.

Trong chuyến hành trình du lịch “về nguồn” như thế này ngoài thăm quan “Di tích lịch sử ngục Đăk Glei”; “Khu Căn cứ Tỉnh ủy” chúng ta sẽ đi qua các điểm di tích lịch sử nổi tiếng mà du khách có thể ghé thăm như: tượng đài Chiến thắng Đăk Tô – Tân Cảnh, Sân Bay phượng hoàng; Chiến thắng Đăk Pét, hoặc có thể ghé thăm, check in điểm nổi tiếng, nơi được mệnh danh là “một con gà gáy ba nước cùng nghe” chính là: “Quốc môn-cửa khẩu Quốc tế Bờ Y”; Cột mốc ba biên…tất cả sẽ là những trải nghiệm tuyệt vời khó quên./.

Bài viết: Hoài Thương (bài viết có sử dụng một số ảnh sưu tầm từ nguồn internet)